Ông Nigel Newton – nhà sáng lập và CEO của Bloomsbury Publishing, đơn vị nổi tiếng với loạt sách Harry Potter – cho rằng trí tuệ nhân tạo (AI) có thể hỗ trợ tác giả vượt qua tình trạng “bí ý tưởng”, nhưng nhấn mạnh công nghệ này không thể thay thế các tác giả tên tuổi.
Ông Newton nói rằng AI có khả năng “giúp mọi người – trong số khoảng 8 tỷ người trên hành tinh – khởi đầu một lĩnh vực sáng tạo mà họ trước đây có thể ngần ngại bước vào”. Cụ thể, ông dẫn ví dụ: AI có thể viết đoạn mở đầu của một chương hoặc câu chuyện, giúp người viết lấy lại đà sáng tạo. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng nếu AI được sử dụng để viết toàn bộ sách thì sẽ là một vấn đề. Ông cho rằng độc giả vẫn sẽ tìm đến các tác giả nổi tiếng vì “chúng ta được lập trình sâu trong DNA để tin vào uy tín và độ tin cậy của các thương hiệu lớn – và điều đó áp dụng nhiều hơn bao giờ hết với tên tuổi các tác giả lớn”.
Bối cảnh và diễn biến ngành
Bloomsbury đã ghi nhận sự tăng trưởng trong mảng học thuật và chuyên nghiệp – cụ thể là doanh thu tăng khoảng 20% trong nửa đầu năm tài khóa của họ – phần lớn nhờ một thỏa thuận cấp phép AI. Ngược lại, mảng dành cho người tiêu dùng gặp khó khăn do thiếu sách mới từ các tác giả chủ lực. Đồng thời, lĩnh vực xuất bản đang đứng trước một vấn đề lớn: nhiều công ty AI bị kiện vì sử dụng tài liệu có bản quyền để huấn luyện mô hình – ví dụ như công ty Anthropic đã thỏa thuận bồi thường khoảng 1,5 tỷ USD liên quan tới các tác giả tại Mỹ.
Nhận định & hệ quả
Việc ông Newton ủng hộ AI ở vai trò hỗ trợ (như “khởi động sáng tác”) nhưng cảnh báo về việc AI thay thế toàn bộ thể hiện một quan điểm cân bằng: khai thác công nghệ mới nhưng vẫn giữ vững giá trị của con người và thương hiệu cá nhân trong ngành xuất bản.
- Đối với các tác giả trẻ hoặc người mới viết sách, đây có thể là cơ hội để khởi động ý tưởng nhanh hơn — nhưng cũng đặt ra câu hỏi về cách giữ được tiếng nói cá nhân, bản sắc sáng tác và uy tín.
- Đối với các nhà xuất bản, câu chuyện là về cách hợp tác với AI một cách có kiểm soát, bảo vệ quyền tác giả, và duy trì sự tin tưởng của độc giả vào các tác giả có “thương hiệu”. Bulck nội dung AI-tạo ra có thể phản tác dụng nếu bị xem là “rẻ tiền” hoặc thiếu chiều sâu.
Lời phát biểu của ông Newton phản ánh một xu hướng rõ ràng trong ngành xuất bản: AI sẽ ngày càng đóng vai trò hỗ trợ sáng tạo, giúp khởi động ý tưởng hoặc “vượt tắc” khi tác giả bị bí, nhưng giá trị thương hiệu và uy tín cá nhân vẫn được giữ vững. Trong khi đó, các nhà xuất bản và tác giả đang đứng trước thách thức cân bằng giữa tận dụng công nghệ mới và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Nguồn: The Guardian